Bir Musibet mi Bin Nasihat mı?

 

Durum Tespiti:

Son günlerde ülkemiz ekonomik olarak zor bir dönemden geçiyor. Bu dönemde elbette firmalarımız, kurumlarımız ve insanlarımız sıkıntılar yaşıyorlar. Yaşanan gelişmelerin sebepleri zaten malum, bunun detaylarına çok fazla girmeyeceğim. Diğer taraftan heyecan ve umutla takip ettiğim bir şey var ki bana “bin nasihatten bir musibet yeğdir” atasözünü hatırlatıyor. Konuştuğum, görüştüğüm herkes yerli ve milli üretimin öneminden bahsediyor, yerli ve milli markaları araştırıyor ve sürdürülebilir bir büyüme için yerli ve milli kalkınmanın şart olduğundan dem vuruyor. Diğer bir deyişle “yerli ve milli farkındalığımız” inanılmaz bir hızla artıyor.

Bugün dünyanın en büyük ekonomisinin saldırısına maruz kalabiliriz, yarın başka ekonomilerin. Dolayısı ile çıkaracağımız derslerin tek bir ülkeye karşıtlıkla, boykotlarla, bir ülkenin parasını yakmakla, öfkeyle sınırlı kalmaması gerekiyor. Hepimiz şapkamızı önümüze koyup düşünmeliyiz. Biz bu güzel ülkenin yerli ve milli kalkınması için yapabileceğimiz her şeyi gerçekten yapıyor muyuz?

Çözüm Önerileri:

Tüm ülkeler aynen uluslararası serbest piyasada rekabet eden firmalar gibi bir yarışın içerisinde. Bu yarışta yerli ve milli üretim, yerli ve milli kalkınma odak noktası. Bu demek değil ki sadece yerli ve milli üretim ile başarılı olabiliriz. Ürettiğimiz ürünleri markalaştırmamız, en üstteki çatı marka olan kendi ülkemizin markasını sağlamlaştırmamız; Türk malı olan ürün ve hizmetleri aslında aynı zamanda rakibimiz olan ülkelerdeki tüketiciler ile buluşturmamız gerekiyor. Öte yandan, ülkemizde faaliyet gösteren yabancı şirketlerin de yatırımlarının, özellikle katma değerli yatırımlarının önünü açmamız gerekiyor.

Hem bireyler hem kurumlar, bir konuda karar verirken, bir şey satın alırken, bu ülkenin yerli ve milli kalkınmasına ne kadar katkı sağladığını tartmalılar. Biz YİDER olarak, yerli ve milliği ölçen Mildeks Skorumuz vasıtası ile sayısal bir baz etrafında yerli ve milli kalkınma için güzel ve anlamlı bir yarış başlattık. Hem genel toplamdaki hem alt kategorilerdeki Mildeks puanlarının önemli bir karar verme ve satın alma kriteri olması gerektiğine inanıyoruz. Biz Türkiye Cumhuriyeti vatandaşları ve kurumları olarak; önce kendimiz, Türk Malı olan ürün ve hizmetlere hak ettiği değeri vermeliyiz.

Bir firmanın kendini yerli ve milli ilan etmesi veya sadece isminin Türk olması onu yerli ve milli yapar mı? Peki başka bir firmanın bir rakibini yerli ve milli olmamakla suçlaması, isminin yabancı olması, o firmanın Yerli ve Millilik skorunu sıfır yapar mı? Objektif, sayısal, ölçülebilir kriterler belirlemek ve ülke içinde bu doğrultuda bir yarış oluşturmak çok iyi bir başlangıç noktasıdır. Malum “ancak ölçebildiğinizi yönetebilirsiniz”. Mildeks yani Yerli ve Millilik Endeksi; YİDER Akademik Kurulu bünyesinde, çeşitli üniversitelerden bir araya gelmiş, alanlarında uzman akademisyenler tarafından geliştirilen, tüm ilgili parametreleri dikkate alan, Yerli ve Milliliği matematiksek olarak hesaplamaya yarayan endekstir.

Bireysel bir tüketici cep telefonu satın alacak. Diyelim ki, A Firması, cep telefonu üreticileri arasında en yüksek skora sahip firma ve 100 üzerinden 52 Mildeks skoru var. Makul fiyat seviyelerinde ve makul performansa sahip cep telefonları satıyor. Başka bir cep telefonu üreticisi olan B firması, 100 üzerinden 6 Mildeks skoruna sahip. Yüksek performanslı ve bir o kadar da yüksek fiyatlı cep telefonları satıyor. Eğer A firmasının ürünleri tüketicinin ihtiyaçlarını karşılıyor ve fiyatı da bütçesine uyuyor ise tüketici mutlaka A firmasını tercih etmeli.

Büyük bir kamu kurumu siber güvenlik çözümü satın alacak. Diyelim ki, C Firması, 100 üzerinden 64 Mildeks skoru ile siber güvenlik üreticileri arasında en üstlerde yer alıyor. Başka bir siber güvenlik üreticisi olan D firması, 100 üzerinden 12 Mildeks skoruna sahip. C firmasının fiyatları biraz daha düşük fakat referansları D firması kadar çok değil çünkü yeni kurulmuş bir Türk firması. Diğer taraftan, C firmasının çözümleri, kurumun ihtiyaçlarını karşılıyor ve C firması Türkiye merkezli bir firma olarak ürünlerine kurumun istediği tüm geliştirmeleri çok makul bir bedel ile çok hızlı bir şekilde yapabilme ve ücretsiz 7X24 destek verme şansına sahip. Bu kurum, hele ki kendi parasını değil, kamunun parasını harcadığı için C firmasını tercih etmeli.

Aslında A firmasının 100 Mildeks skoruna ulaşması için hala 48 puan daha toplamaya ihtiyacı var. Yani A firması da Mildeks sayesinde “oldum” demiyor, atalete kapılmıyor ve “hala gidecek yolum var” diyor. Aynı şekilde C firmasının hala toplaması gereken 36 puanı var. Fakat biz tüketiciler ve karar vericiler olarak bu firmaları bu süreçte desteklemeliyiz. Hiçbir marka önce kendi ülkesinde desteklenip kabul görmeden dünya çapında marka olamaz. Güney Koreli araba markalarının, Çinli cep telefonu markalarının, Dubai merkezli siber güvenlik markalarının, çok değil son 5 yıl içerisinde nereden nereye geldiklerini düşünürseniz dediğim daha iyi anlaşılacaktır.

Son Söz:

Böyle krizleri tekrar yaşamamak için yapmamız gerekenleri ana başlıklar halinde listelersek;

·       Dışa bağımlılığımızı azaltmamız gerekiyor.

·       Yerli ve milli üretimi artırmamız gerekiyor.

·       Bireyler ve kurumlar olarak mevcut olan yerli ve milli ürünleri arayıp bulup tercih etmemiz gerekiyor.

·       İhracatımızı artırmamız, ithalatımızı ise ya azaltmamız ya da en azından kademeli olarak ihracatımızı artırma hızımızın altında bir hızla artırmamız gerekiyor.

·       Tüm bunların sonucunda cari açığımızı azaltmamız gerekiyor.

2238 yıllık bir devlet ve bu devletin geleneği elbet bu zorlukların da üstesinden gelecektir. Bu sıkıntılar atlatılacaktır. Fakat umudum odur ki bu kez yaşadıklarımıza verdiğimiz tepkiler saman alevi gibi olmaz. Hepimiz bu gelişmeleri bir milat olarak kabul edip yerli ve milli kalkınmaya destek olabilecek tüm adımlarımızı hem bireyler olarak hem kurumlar olarak en güçlü şekilde ve samimiyetle atmaya başlarız.

Erdem ERİŞ – YİDER Kurucu Yönetim Kurulu Başkanı